Stress en Burn-out

Mensen die een Burn-out hebben zijn emotioneel en lichamelijke uitgeput en hebben vaak een lage dunk van hun eigen competenties. Een ander belangrijk kenmerk is dat mensen die een Burn-out hebben zich zullen distantiëren van andere mensen. Als je een Burn-out hebt voel je je opgebrand.

• Concentratieverlies
  Besluiteloosheid
  Angst~ en paniekklachten
  Geheugenproblemen
  Jezelf snel ergeren
  Gevoel van machteloosheid
  Opgejaagd gevoel
  Neerslachtig
  Agressief
  Wantrouwen
  Nergens zin in
  Gevoelens van onzekerheid
  Constante moeheid
  Slapeloosheid
  Gevoel van uitputting
  Nek- en schouderpijn en spierpijn
  Spanning op de buikstreek
  Hoge ademhaling
  Vergeetachtigheid
  Geen of weinig zin in seks
  Snel moe of grieperig
  Darmproblemen

Je kunt geen energie meer vinden om werk of andere activiteiten te verrichten. Iedere gevraagde actie lijkt er één te veel. Een Burn-out ontstaat niet in een keer maar is vaak een gevolg van langdurig overige grenzen heengaan. Je doet heel erg je best maar er komt niets uit. Vaak wordt een burn-out verward met andere ziektebeelden zoals depressie
en CVS. Maar er zijn duidelijke verschillen. In de reguliere geneeskunde zal een Burn-out patiënt vaak anti depressiva krijgen voorgeschreven. Vaak helpen deze tijdelijk maar de oorzaak wordt niet aangepakt. Een behandeling van een Burn-out is complex maar orthomoleculaire therapie kan een mooie basis bieden om een Burn-out het hoofd te
bieden.

Stress

Stress is voor iedereen bekend verschijnsel. Maar hoe gaat het lichaam om met stress? Er zijn twee soorten stress te onderscheiden: kortdurende stress deze wordt gereguleerd door het autonome zenuwstelsel en in mindere mate door de HPA-as. Daarnaast is er langdurige stress welke wordt gereguleerd door de HPA-as en door neurotransmitters.
De belangrijkste regulatoren van het autonome zenuwgestel inzake stress zijn de sympathicus en de parasympaticus deze staan beiden niet onder invloed van de wil. De sympathicus is het gaspedaal van het lichaam en is gericht op overleven; de zogenoemde flight/fight reactie, Wanneer er sprake is van een stresssituatie dan komt de sympathicus in actie door het aanmaken van adrenaline. Wanneer het lichaam adrenaline aanmaakt gebeurt het volgende : bloeddruk en hartslag gaan omhoog, energie uit glucose wordt vrijgemaakt), spieren Worden gespannen, haren komen rechtop te staan, zintuigen Worden scherper, de pijngevoeligheid daalt en er is verminderde bloedtoevoer naar de darmen. Het lichaam wordt voorbereid op een gevecht of om op de vlucht te slaan. Wanneer de stress situatie onder controle is wordt de parasympaticus geactiveerd door het aanmaken van endorfine. Deze brengen het lichaam terug in ” normaal” stand en zorgen voor reparatie, opbouw en rust. Ze brengen het feel good gevoel terug in het lichaam en
het herstel kan beginnen. Het autonome zenuwstelsel zorgt voor een snelle reactie dit in tegenstelling tot de HPA as die een vele langzamere reactie heeft op stress. Deze HPA as speelt samen met neurotransmitters een grote rol bij langdurige stress.

Chronische stress

HPA-as Burn-outWanneer het lichaam constante reactie van stress blijft afgeven is er sprake van langdurende oftewel chronische stress, met andere woorden de stress blijft aanhouden. Het mechanisme dat dan belast gaat worden is de HPA-as.

De afkorting HPA staat voor Hypofyse Pituitary Adrenal Gland. In het Nederlands Hypothalumus Hypofyse – Bijnierschors. Deze HPA-as werkt als volgt: De stressprikkel komt binnen via de l-hypothalamus. Deze produceert Cortisol Releasing Hormone (CRH). CRH stimuleert de voorkwab van de hypofyse tot productie van het hormoon
Adrenocorticotroop (ACTH) een trope hormoon dat op zijn beurt de bijnierschors stimuleert tot productie van Cortisol. Wanneer er voldoende Cortisol in het systeem is wordt door middel van negatieve feedback de Hypothalamus die de stressreactie veroorzaakt weer uitgezet. Dit laatste is heel belangrijk omdat Cortisol de bloedsuikerspiegel verhoogd. Naast het verhogen van de bloedsuikerspiegel heeft cortisol nog meer functies , het werkt ontstekingsremmend, onderdrukt de werking van het immuunsysteem, reguleert de bloeddruk, het zorgt voor het wakker worden, draagt bij aan alertheid en focus en het zet aan tot bewegen.

Neurotransmitters

De neurotransmitters worden gemaakt uit eiwitten, zie figuur 2. Om Adrenaline te maken zijn er een aantal stappen nodig. Eiwitten bevatten L-Fenylalanine dit essentiële aminozuur wordt met behulp van o.a foliumzuur omgezet in     L-Tyrosine dat met behulp van een aantal cofactoren via L-Dopa wordt omgezet in Dopamine. Dopamine wordt
vervolgens met behulp van SAMe, B12, actief B6 en Foliumzuur weer omgezet in Noradrenaline en Adrenaline. Voor het maken van melatonine gaat de omzetting via het essentiële aminozuur Tryptofaan via 5-HTP naar Serotonine en dan naar Melatonine. Dopamine heb je nodig om overzicht en focus te houden tevens zorgt het voor het concentratie vermogen en het zin hebben in dingen. Dopamine is nodig om te kunnen veranderen. Serotonine zorgt voor het je lekker voelen en goed in je vel zitten. Wanneer er veel stress is en de vraag naar Adrenaline te hoog is dan is er te weinig Dopamine en/of Serotonine en Melatonine beschikbaar omdat alle cofactoren gebruikt worden om
Adrenaline aan te maken. Dit heeft clan als gevolg dat iemand gaat hollen of stilstaan. Wanneer Adrenaline wordt geproduceerd dan is hij/zij superactief en wanneer Adrenaline niet meer geproduceerd word dan is hij/zij futloos en inactief door het gebrek aan Dopamine. Ook de omzetting naar Serotonine verloopt dan moeizamer met als gevolg dat
iemand zich niet happy zal voelen en ook in slaap komen wordt dan een groot probleem. De voedingsbodem voor een burn-out is geboren. ..

Hoe ontstaat stress

In de oertijd kreeg men stress Wanneer men werd aangevallen door een bizon of Wanneer er geen eten voorhanden was. In de tegenwoordige tijd zijn er veel meer factoren waardoor het lichaam stress kan krijgen.
Hierbij valt te denken aan zoetstoffen , e-nummers en additieven in voeding, drugs, mentale stress, angst, slaaptekort en exorfinen.
Exorfinen zijn stofjes die gevormd Worden uit gluten, melkeiwit (caseine), soja, spinazie en sommige schimmels. Ze geven een morfine achtige werking waardoor ze populair zijn. De werking van de lichaamseigen endorfine wordt afgeremd. Er ontstaat tijdelijk een gelukkig of rustmakend gevoel na het nuttigen van brood, pizza, pasta, melk, kaas, koekjes en roomijs gevolgd door een relatief snelle drop-down.

Stress=Stress

Het lichaam maakt geen onderscheid tussen de verschillende stressprikkels. De Amygdaele (onderdeel limbisch systeem) zien geen verschil. Voor iedere onbekende prikkel gaat er een alarmsignaal naar Hypothalamus met als gevolg dat de sympathicus en HPA-as aangaan.

Burn-out

Een burn-out kenmerkt zich door mentale, fysieke en emotionele uitputting. Er is geringe betrokkenheid bij het werk of bij mensen met wie men werkt en men heeft vaak een gevoel van verminderde bekwaamheid (lage dunk). Daarnaast is het erg moeilijk om taak specifiek te werken. Een burn-out ontstaat niet van vandaag op morgen.
In het begin zijn er klachten zoals: moe zijn, niet lekker in je vel zitten, het hebben van slaapproblemen, een opgejaagd, gespannen gevoel hebben en snel geïrriteerd zijn. Je hebt geen zin in je werk en geen zin in je sociale contacten.

Mensen die een burn-out krijgen zijn vaak perfectionistisch en hebben een te groot verantwoordelijkheidsgevoel. Ze zijn onzeker en bang om te falen. Ze willen graag overal controle over hebben en hebben moeite met her stellen van grenzen. Er is ook een verschil tussen mannen en vrouwen. Testosteron zorgt er voor dat de man gaat vechten i.p.v
vluchten en dus meer”oplossend”werkt. De spiervezel van de man is beter in staat aerobe energie te produceren, deze aerobe energie is nodig bij een stress reactie. Stress heeft dus op vrouwen meer negatieve effecten. Door emancipatie willen vrouwen gelijk zijn aan mannen echter lichamelijk is dit niet het geval.Vrouwen stellen vaak te hoge eisen aan zichzelf hierdoor is de kans op burn-out is groter.

Diagnose

Het vinden van de oorzaak van de burn-out is heel belangrijk. Ga samen met je cliënt op zoek naar de oorzaak en gebruik hiervoor allerlei technieken. Een veel gebruikte methode hiervoor is NLP Luister goed tussen de taal door, wat probeert je cliënt je te zeggen. Laat je cliënt zijn hele verhaal vertellen. Hierdoor krijg je een goede inzage in zijn of naar
klachten.

Stress reductie

Een ander heel belangrijke factor in de behandeling van een burn-out is de reductie van stress. Dit kun je op verschillende manieren doen. Je kunt je cliënt adviseren om Meditatie of ontspanningsoefeningen te gaan doen. Een hele belangrijke factor is buitenlucht adviseer je cliënt om lekker te gaan wandelen of te gaan bewegen in de buitenlucht. Laat hem/haar dingen doen die hij/zij leuk vindt en adviseer om activiteiten die te veel energie kosten te mijden. Muziek luisteren kan voor veel mensen ook ontspannend werken. Er zijn ook een aantal aanvullende
therapieën die goede resultaten boeken bij mensen met een burn~out. Hierbij valt te denken
aan bijvoorbeeld RET Therapie. Familie opstellingen, Cognitieve therapie of voetreflextherapie.

Voeding

Gezonde voeding is uiteraard ook een onderdeel van je behandeling. Een auto loopt immers goed op goede brandstof. Eet gezonde basevormende voeding, verminder de inname van suikers en transvetten, varieer in je voeding en vermijdt E-nummers, additieven en allergenen. Eet dus zoveel mogelijk vers en zelf bereid.

Aanvullen Co-factoren

Uit figuur 2 blijkt dat voor de omzettingen van phenylalaline naar dopamine en adrenaline én voor de omzetting van tryptofaan naar serotonine en melatonine heel veel co-factoren nodig zijn. Wanneer er sprake is van een burn-out is er
een heel hoge vraag naar co-factoren. De stress-assen draaien immers op volle toefen. De volgende co-factoren zijn van belang.
Een van de belangrijkste co-factoren is vitamine B12. Er zijn verschillende vormen van vitamine Bi 2. Cyanocobalamine wordt in het lichaam afgebroken tot fysiologische vormen methylcobalamine en adenosylcobalamine. De cyanide (giftig) blijft in kleine hoeveelheden achter. Het is dan minder belastend voor het lichaam om methylcobalamine en adenosylcobalamine te suppleren. Deze zijn beide biologisch actief en hoeven niet meer omgezet te worden.
Methylcobalamine wordt aangetroffen in het bloedplasma, het cerebrospinaal vocht en het cytosol van de cellen. Het draagt bij aan het goed functioneren van het perifere zenuwstelsel, ruggenmerg en hersenen, immuunsysteem en het op peil houden van het homocysteïne gehalte in het bloed. Adenosylcobalamine overheerst in weefselcellen en de mitochondrién. Adenosylcobalamine levert energie en speelt een rol in afbraak van koolhydraten en vetten.
Een andere co-factor is foliumzuur. Foliumzuur is nodig voor het maken van nieuwe cellen en vervangen van cellen. Het is betrokken bij de synthese van rode bloedcellen. In combinatie met vitamine B12 en vitamine B6 is foliumzuur nodig om het (te hoge) homocysteïne om te zetten in het aminozuur methionine en cysteïne.

Verder is het van belang om een goed multivitamine-en mineralen complex te gebruiken dit om alle nutriënten tekorten op te lossen. Een goede multi bestaat uit: mineralen zoals ijzer en calcium, sporenelementen, B vitamines, aminozuren en kruiden. Het is vooral belangrijk om voor een supplement te kiezen dat orthomoleculair gedoseerd is en dat de vitamines en mineralen in die vorm worden aangeboden die het best door het lichaam worden opgenomen.
Een andere belangrijke cofactor is Zink. Bij veel stress heeft het lichaam extra zink nodig. Een tekort kan neerslachtigheid en huidproblemen veroorzaken. Zink komt echter in het westerse eetpatroon vaak te weinig voor. Een goed opneembare vorm van Zink is zinkmethionine.
Let echter op!! ijzer remt de opname van Zink.
Magnesium wordt vaak de missing link genoemd. Deze alleskunner is een belangrijke co-factor in de omzetting van Tyrosine naar Dopamine. Er zijn veel vormen magnesium maar magnesiumtauraat wordt het beste opgenomen door het lichaam. Magnesium heeft namelijk door de verbinding met taurine een zeer hoge biologische beschikbaarheid en is goed inzetbaar als anti-stress middel. Daarnaast is magnesium het mineraal dat onontbeerlijk is voor de productie van ATP (energie).
Ook Vitamine C is een cofactor die niet mag ontbreken. Ga bij voorkeur op zoek naar een ontzuurde vorm die is namelijk mild voor maag en darm. Een enkele keer is er aan Vitamine C OPC toegevoegd. Dit verhoogt de biologische beschikbaarheid van Vitamine C en zorgt dus voor een optimale opname.

Exorfinen afbrekers

Het is niet altijd mogelijk een dieet te vrijwaren van gluten- en caseine. Mede door het grote voedingsmiddelen aanbod en de verslavende effecten van deze voeding Worden ze toch gegeten. Een van de enzymen die nodig is bij de vertering van deze hardnekkige peptiden is dipeptidyl peptidase IV (DPP IV). DPP lV is normaliter in de dunne darm
aanwezig en zorgt hier voor het verteren van o.a. gluten en caseine. Het DPP-IV is een protease (eiwitafbrekend enzym) met de capaciteit om gluten af te breken. Hoe hoger de concentratie DDP-IV hoe groter de afname in de grootte van eiwitten en moleculair gewicht. Hoewel de onderzoeksresultaten hieromtrent al zeer indrukwekkend zijn en laten
zien dat DDP-IV enzymen helpen bij de afbraak van gluten, is het tevens noodzakelijk deze eiwitten onschadelijk te maken door de prolineverbindingen te splitsen. Gluten en caseïne zijn namelijk rijk aan het aminozuur proline. Er kunnen nog zo veel proteolytische enzymen met HUT activiteit in een supplement aanwezig zijn, als het niet over de
enzymen beschikt om proline af te breken, zal het supplement bijna geen effect hebben op de afbraak van gluten, caseïne of andere peptides die moeilijk verteerbaar zijn. Met een goed complex met drie vormen van DPP-IV richten diaminopeptidyl peptidase (DPP-IV), prolyl aminopeptidase en aspergillopepsine zich voornamelijk op deze
hardnekkige prolinebindingen. DPP-IV zal uitkomst kunnen bieden voor het afbreken van exorfinen die bij een persoon met een burn~out schade kunnen aanrichten.

Zuur base evenwicht herstellen

Belangrijk is dat de zuur base balans goed in evenwicht is. Stress zorgt voor verzuring van het lichaam. Ook werkt stress vaak slechte gewoontes in de hand waardoor het lichaam nog meer verzuurd. Een overschot aan zuren levert allerlei problemen op voor het lichaam. Om verzuring tegen te gaan is de juiste voeding, voldoende lichaamsbeweging en een goed darmmilieu van essentieel belang. Daarnaast kan een supplement dat het zuur base evenwicht hersteld
hierbij helpen.

Regulatie stres-as

Kruiden hebben vaak een directe werking op het lichaam omdat ze stofjes bevatten die heel erg lijken op lichaamseigen stoffen. Ribes Nigrum is zo’n kruid. Het heeft een directe werking op de bijnierschors en reguleert de HPA-as. Het heeft een cortisonachtig effect omdat het direct de secretie van de bijnierschorshormonen stimuleert, hierdoor werk het snel als ontstekingsremmend middel (cortisonachtige werking), zonder de bijwerkingen.

Adoptogenen

Adoptogenen ondersteunen het lichaam om weerstand te bieden aan de effecten van stress, ze verhogen de vitaliteit zonder bijwerkingen. Enkele voorbeelden zijn Panax Ginseng, Siberische Ginseng ,Whitania Somnifera en Rhodiola Rosea. Uit onderzoek gebleken dat Rhodiola het serotoninegehalte kan verhogen soms met wel 30%.

Neurotransmitters

Er zijn ook supplementen van neurotransmitters beschikbaar. Een veel gebruikt supplement bij burn-out en stress is GABA. Het aminozuur GABA is een neurotransmitter die de werking van andere neuronen remt en hierdoor dus zorgt voor een beter innerlijk ritme. Het wordt ook wel het valium van het brein genoemd. Het helpt om de drukke
gedachten te remmen en hierdoor ontstaat meer rust. Een andere belangrijke factor is voldoende slaap. Het kan helpen om een supplement te gebruiken om beter te kunnen te slapen en om de kwaliteit van de slaap te verbeteren. Het kruid Griffonia is hier een goed voorbeeld van. Dit kruid bevat namelijk 5-HTP dat wordt omgezet in Serotonine, een voorloper van Melatonine dat verantwoordelijk is voor een goede nachtrust.

Beweging

Beweging hoort uiteraard ook thuis bij de behandeling van een burn-out. Het is van belang om leuke actieve dingen doen.Vooral buiten bewegen is heel erg van belang. Door de frisse lucht verbetert de zuurstofopname en de natuur biedt heel veel mooie dingen. Het beste is om een langdurige matige inspanning te doen en niet te veel te forceren. Maar sommige mensen hebben baat bij hardlopen. Let er wel op dat de grenzen bewaakt blijven en dat er niet over de grenzen wordt heengegaan.

Burn-out voorkomen

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Wat kan je doen om een (nieuwe) burn-out te voorkomen? Probeer gezond te slapen. Dit kun je doen door het ontwikkelen van een regelmatig slaappatroon. Doe op tijd het licht uit. Drink geen alcohol, koffie of thee na 21.00 uur. Maak tijd voor leuke dingen doen. Probeer goed de balans te vinden tussen
dingen die je moet doen en dingen die je wil doen. Neem de tijd voor je belangrijkste relaties om samen iets leuks te doen. Leer te relativeren, neem jezelf niet te serieus en laat de ander de ruimte die hij of zij nodig heeft. Leer jezelf (en anderen) lief te hebben. Belangrijk is om je leven op een plezierige en positieve manier vorm te geven. Laat alles maar
laten gebeuren, kost op dit moment minder energie, maar de rekening komt later en kost dan alle energie die je hebt. En het allerbelangrijkste leer balans aan te brengen.